Geert Wilders (PVV) en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA).
Foto: ANP / Remko de Waal
Over twee weken gaan we naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Een groot deel van de Nederlanders is nog aan het wikken en wegen over welke partij hun stem verdient. Sommigen zoeken daarvoor hun heil bij een AI-chatbot, maar is dat wel een goed idee?
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is duidelijk: nee. De stemadviezen die AI-chatbots geven, zijn onbetrouwbaar en duidelijk gekleurd. Dat stelt de AP op basis van eigen onderzoek. De AP waarschuwt om de chatbots niet te gebruiken voor stemadvies en vindt dat de AI-systemen die stemadvies geven aan strenge eisen moeten voldoen.
De geluiden over vertekende stemadviezen van chatbots klinken al langer. We gebruiken AI tegenwoordig zo’n beetje voor alles, maar ook als het gaat om medisch advies, seksvragen of bij psychische problemen zitten er gevaren aan het gebruik.
Onderzoek met chatbots
In het onderzoek vergeleek de AP vier chatbots met Kieskompas en StemWijzer. De chatbots kwamen opvallend vaak op de PVV of GroenLinks-PvdA uit, ongeacht de vraag of opdracht van de gebruiker, meldt de privacywaakhond. In ruim 56 procent van de gevallen staat de PVV of GroenLinks-PvdA bovenaan. Bij één chatbot is dat zelfs in meer dan 80 procent van de gevallen zo.
Partijen als D66, SP, VVD en PvdD komen minder vaak als eerste keuze naar voren en partijen als BBB, CDA, SGP en DENK bijna nooit. „Ook niet wanneer de input van de gebruiker precies overeenkomt met de standpunten van een van deze partijen”, zegt AP.
Niet ontwikkeld als stemhulp
„Chatbots lijken slimme hulpjes, maar als stemhulp slaan ze stelselmatig de plank mis. Hierdoor krijgen kiezers mogelijk – zonder het te weten – het advies om op een partij te stemmen die niet het beste bij hun voorkeuren past”, aldus Monique Verdier, vicevoorzitter van de AP. „Dat raakt direct een hoeksteen van de democratie: de integriteit van vrije en eerlijke verkiezingen.”
Chatbots zijn niet ontwikkeld als stemhulp, stelt de AP. „Hun adviezen zijn gebaseerd op niet-verifieerbare data waarmee ze zijn getraind en informatie van het internet, die fout of verouderd kan zijn. Daardoor kunnen chatbots een vertekend beeld geven van het politieke landschap en kiezers beïnvloeden met onjuiste informatie.”
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
