Steeds meer Nederlanders trappen in misleidende winacties die op het eerste oog onschuldig lijken. Wat begint met een melding dat je ‘de gelukkige winnaar’ bent, eindigt vaak met een duur een ongewenst abonnement. Tussen januari en oktober van dit jaar werden maar liefst 1087 mensen het slachtoffer van deze vorm van AI-fraude.
De gevolgen van de fraude zijn groot: volgens De Telegraaf verloren de slachtoffers samen ruim 70.000 euro door het meedoen aan een winactie.
Shoptegoed of gratis Netflix-abonnement gewonnen
Winacties met schreeuwende koppen als ‘win 500 euro shoptegoed bij de Jumbo’ of ‘je hebt een heel jaar gratis Netflix gewonnen’, belanden normaal gesproken in onze spambox. Maar door de komst van AI is het steeds lastiger om dergelijke spammails te herkennen en belanden ze dus in je normale postvak. En niet alleen daar: de winacties gaan ook rond op socialemediakanalen, sms, WhatsApp en zelfs aan de deur.
Winacties zien er echt uit
Door het gebruik van AI lijken de winacties echt en betrouwbaar. De beelden zijn van hoge kwaliteit en lijken identiek aan de website of app van het bedrijf dat ze beweren te zijn. Volgens de Consumentenbond is het inmiddels zelfs zo dat van ‘van bijna elk bekend of populair merk wel neppe winacties rondgaan’. Het is dan ook niet zo gek dat steeds meer mensen in deze vorm van fraude trappen; waar vorig jaar nog 111 mensen het slachtoffer werden, is dat aantal inmiddels gestegen tot 1087 mensen, zo blijkt uit cijfers van de Fraudehelpdesk.
‘Ga nooit over tot betaling’
De fraudeurs gaan vaak op dezelfde manier te werk: om mee te kunnen doen aan de winactie, moet je je persoonlijke gegevens invullen en moet er vaak een klein bedrag worden betaald, vaak per creditcard. Wanneer je dit doet, sluit je onbewust een duur abonnement af waarbij er forse bedragen van je rekening worden afgeschreven. Volgens de Autoriteit Consument & Markt is het echter belangrijk om te weten dat je niet hóeft te betalen. Als je niet expliciet ermee hebt ingestemd, ben je niet verplicht om over te gaan tot een betaling. „In het aanbod moet duidelijk staan dat je een abonnement afsluit of nog meer toezendingen krijgt en wat dat kost. Ook moet er staan aan hoeveel toezendingen je nog vastzit. Je moet genoeg informatie krijgen om te kiezen of je dat wil.”
Wat kun je doen als er geld van je rekening wordt gehaald?
Houd daarom je bankrekening goed in de gaten en laat afschrijven waarvoor je geen toestemming hebt gegeven terugstorten (storneren) via je bank. Dit kan nog tot 56 dagen na de afschrijving via internetbankieren en mobiel bankieren. Daarna kan het ook nog, tot 13 maanden later, via de bank met een MOI-procedure (Melding Onrechtmatige Incasso). Tot slot kun je een bedrijf ook blokkeren via je bank zodat je het niet meer kan incasseren. Wordt er gedreigd met een incassobureau? Laat je dan niet onder druk zetten en betaal niet. De kans dat het daadwerkelijk tot een procedure komt is namelijk heel klein.
Zo voorkom je dat je slachtoffer wordt
Omdat voorkomen natuurlijk altijd beter dan genezen is, is het belangrijk om goed na te denken voordat je zomaar met een winactie meedoet. Als je een mailtje over een winactie hebt ontvangen, kun je bijvoorbeeld controleren of het mailadres van de afzender wel overeenkomt met het officiële mailadres van het bedrijf en of er niet een gekke typefout in zit. Dit geldt ook voor het webadres en contactgegevens. Je kunt ook altijd zelf het bedrijf even mailen om te vragen of de winactie daadwerkelijk van hen afkomstig is. En tot slot: als iets te mooi is om waar te zijn, dan is het dat ook vaak.
Is AI echt een bedreiging voor de mensheid? Dit zegt de wetenschap
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
