Het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek is volgens voorstanders een van de oplossingen voor de wooncrisis waarin ons land verkeert, maar er zijn ook felle tegenstanders. Zij vrezen dat woningeigenaren dan financieel in de knel komen. Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat de meeste huishoudens de hypotheekrenteaftrek helemaal niet écht nodig hebben.
Wonen is een belangrijk en steeds terugkerend thema bij de verkiezingen, omdat er veel belangenconflicten zijn. Hoewel partijen het erover eens zijn dat er een groot tekort is aan betaalbare woningen, verschillen zij van mening over het beleid dat nodig is om dit aan te pakken.
De hypotheekrenteaftrek is een heet hangijzer. Voorstanders stellen dat de aftrek leidt tot hogere huizenprijzen en hoge kosten voor de overheid. Partijen die het willen afschaffen zijn onder meer GroenLinks-PvdA, D66 en CDA. De meeste partijen die voorstander zijn van afschaffen, streven naar een geleidelijke afbouw.
Tegenstanders vrezen voor hogere maandlasten voor huiseigenaren. Vooral de VVD wil de hypotheekrenteaftrek, wat een van de heilige huisjes van huizenbezitters is, ‘gewoon’ behouden en maakt er zelfs een breekpunt van. Het is een „belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt”, stelt de partij. Ook PVV en BBB zijn tegen afschaffing.
Huiseigenaren liggen niet wakker van afschaffing hypotheekrenteaftrek
De hypotheekrenteaftrek is volgens ABN AMRO een kostbaar en achterhaald beleid. Het kost de overheid 11 miljard euro per jaar en drijft de huizenprijzen op. Een directe afschaffing ervan kan volgens de bank echter ernstige economische gevolgen hebben. De huizenprijzen zullen dan dalen. Huiseigenaren, vooral starters, krijgen dan ook te maken met hogere woonlasten.
ABN AMRO verwacht dat de gevolgen van de afschaffing te overzien zijn als het belastingvoordeel over tien tot vijftien jaar gelijkmatig wordt afgebouwd. Ook gaat de bank er in dit scenario vanuit dat de salarissen elk jaar met de inflatie meestijgen. De bank berekende dat de meeste woningbezitters de hogere maandlasten uit hun eigen inkomen kunnen betalen.
Huiseigenaren ontvangen de teruggave van de hypotheekrenteaftrek in principe via de jaarlijkse belastingaangifte, maar ze kunnen ‘m ook maandelijks uit laten betalen. De bank ontdekte dat ’maar’ 29 procent voor de maandelijkse route kiest. Dat wijst er volgens de bank op dat de aftrek voor een groot deel niet noodzakelijk is om de eindjes aan elkaar knopen.
Dalen de prijzen door de afschaffing van de hypotheekrenteaftek?
Een andere vraag die steeds opdoemt is: zal het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek de huizenprijzen doen dalen? ABN AMRO benadrukt dat dit niet direct het geval is bij een geleidelijke afbouw, juist omdat hogere lonen en inflatie de huizenprijzen óók omhoog stuwen.
Dat is lijn met wat andere experts zeggen, zoals Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Ook de Nederlandse bestuurder van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), Marnix van Rijn, zei vorige week dat hij niet verwacht dat een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland de huizenprijzen ineens flink laat dalen, al voorziet hij wel een prijsremmende werking.
Meer bouwen leidt niet tot dalende huizenprijzen
Ook meer bouwen betekent niet automatisch dat de huizenprijzen snel dalen, stelt de bank. Bouwen lijkt de voor de hand liggende oplossing voor het woningtekort. Al in 2022 heeft de regering het doel vastgesteld om tot 2030 900.000 woningen te bouwen, ongeveer 100.000 per jaar. Dat doel is echter nooit bereikt, mede door bezwaarprocedures, personeelstekorten, stikstofregels en netcongestie. Daardoor blijft het tekort volgens ABN AMRO toenemen tot 430.000 woningen in 2025.
Hoewel het bouwen van meer woningen de meest directe manier is om het tekort op lange termijn op te lossen, is het ook de duurste en meest complexe manier. Nieuwe woningen hebben infrastructuur nodig, zoals wegen, nutsvoorzieningen, supermarkten en scholen.
Het grootste probleem is volgens ABN AMRO het terugwinnen van het vertrouwen van investeerders, die zijn afgeschrikt door de zigzagkoers van de politiek. Het zal volgens de bank jaren duren voordat het tekort is verminderd. De huizenprijzen zullen komende jaren dan ook niet dalen door nieuwbouw.
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
